فهرست مطالب
نشریه بحوث فی اللغه العربیه
سال سوم شماره 2 (پیاپی 7، پاییز و زمستان 1391)
- 166 صفحه، بهای روی جلد: 10,000ريال
- تاریخ انتشار: 1392/06/01
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحه 7«ارسال المثل» در اصطلاح علم بدیع آن است که شاعر، مثل معروفی را در شعر خود بیاورد، یا شعر، و یا سخن حکیمانه ای بگوید که حکم مثل پیدا کند و قبول عام یابد و به صورت ضرب المثل در آید.
بی گمان هر شاعری می خواهد شعرش ماندگار باشد و به همین روی می کوشد تا شعرش را حکمت آمیز، و خود را حکمت آموز جلوه دهد. ارسال المثل، به شعر کلیت می بخشد و باعث می شود که خیلی زود، به اذهان سپرده شده، در موقع و موضع مناسب از آن استفاده گردد.
در این مقاله، نگارندگان با بازخوانی دیوان طغرائی، نمونه های ضرب المثل یا جاری مجرای مثل را استخراج کرده و کوشیده اند در حد توان، برای برخی از آن ها، نمونه هایی از قرآن کریم، آثار نظم و نثر عربی، و مواردی مشابه در امثال و حکم فارسی و عربی بیابند.
کلیدواژگان: ارسال المثل، طغرائی، شعر عربی، امثال و حکم، ادبیات عربی در ایران -
صفحه 33بررسی قصاید شاعر ایرانی «سهراب سپهری» و شاعر لبنانی «عباس بیضون» بیانگر این است؛ خیالی که این دو شاعر بدان متکی هستند، خیالی وسیع است که با عوامل روانی در ارتباط می باشد، و این خیال تجسم یافته در ذهن این دو، بسیاری از اوقات به شکل «ما فوق واقع» و در چارچوب خیال ادبی و رمزی و علمی مطرح می گردد. چیزی که در این بررسی تطبیقی مورد اهتمام است، تلاش در جهت واکاوی بعد خیالی روانی در نزد این دو شاعر است؛ یعنی واکاوی آن ملکه ی خلاق (= خیال) که توان خود را از حالات روانی دو شاعر مدد می گیرد.
بر این اساس، مقاله ی حاضر در پی آن است که به روش تحلیلی توصیفی در مکتب آمریکایی به آرمان گرایی خیال در نزد این دو راه یابد. چنین پژوهشی مستلزم آن است که میان تخیل آرمانگرایانه و تامل در عالم ماوراء طبیعت به عنوان دو عنصر در هم تنیده در ضمن تجربه ی سهراب و عباس رابطه ای یافت گردد. سوالی که در اینجا مطرح می شود و در پی پاسخ گویی به آن هستیم در این جمله خلاصه می شود: مهمترین ویژگی های مشترکی که در رابطه با آرمان گرایی خیال در شعر سهراب و عباس وجود دارد و ما را به مقایسه این دو شاعر وا داشته چیست؟
نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان می دهد، آرمان گرایی خیال در شعر سهراب و عباس ناشی از تاثیر پذیری عمیق این دو از عوامل روحی مشترکی است که در باب پدیده های طبیعی، انقلابی بزرگ با ابعاد رویایی سرشار از بار صوفیانه در ضمیرشان برانگیخته است. ویژگی بارز خیال این دو شاعر که -متکی بر آرمان گرایی روحی و نفسی است- توسل جستن همسان - از جهت معنا و لفظ- در کاربرد مضامین مشترکی است که براساس رموز صوفیانه و نگرش آرمان گرایانه به رنگ و مکان و زمان و واقعیت های علمی دارند، بی آن که از هم متاثر شده باشند.
کلیدواژگان: آرمان گرایی خیال، خیال رمزی، خاطرات کودکی، خیال علمی، سهراب سپهری، عباس بیضون -
صفحه 57می توان گفت اکثر کتاب هایی که در رشته زبان و ادبیات عرب برای تدریس فن ترجمه در دوره لیسانس به رشته تحریر در آمده اند دارای روش یکسانی هستند. نویسندگان این کتاب ها برای ترجمه ساختارهای نحوی وبرخی اصطلاحات، فرمول هایی ارائه داده اند، که تصور می شود پیروی از آنها در بیشتر مواقع منجر به ترجمه های قابل قبولی خواهد شد و دانشجویان می توانند آنها را سر لوحه کار خود قرار دهند. در این مقاله روش های پیشنهادی برای ترجمه برخی از افعال ناقصه وافعال مقاربه در برخی از این کتاب ها را مورد مطالعه قرار داده وبا راهکارهایی که بعضی از مترجمان برای ترجمه این ساختارهای نحوی بکار برده اند مقایسه نمودیم. در این مقایسه اختلاف زیادی بین روش مترجمان و راهکارهای های ارائه شده در کتاب های فن ترجمه مشاهده شده است. همچنین به نظر می رسد روش های پیشنهادی در کتاب های فن ترجمه همیشه نمی تواند کارساز بوده، متد تجوزی نمی تواند شیوه کاملا درستی برای تدریس ترجمه باشد. در پایان نیز پیشنهاداتی برای اصلاح تدریس ترجمه در رشته زبان وادبیات عرب ارائه شده است.
کلیدواژگان: فن ترجمه، کتاب های فن ترجمه، ترجمه افعال ناقصه، ترجمه ونحو، روش تجویزی -
هنجارگریزی و دلالت های خیال آمیز آن در شعر مهدی اخوان ثالث و سعدی یوسف (بررسی تطبیقی تصاویر دگرگون شده در شعر دو شاعر)صفحه 75حواس پنجگانه نقشی مهم و متمایز در تشکیل تصاویر بلاغی دارند و ابعادی فنی وهنری به شعر می افزایند که در تعمیق نگرشی که شاعر سعی در انتقال آن دارد، سهیم است. در این راستا، از بین رفتن موانع نفسی و معنوی میان حواس، به شاعر این مجال را می دهد که از دو یا چند حس بهره گیرد، و به او اجازه می دهد که احساساتش را از سطح آشنا و متعارف به سطحی هنجارگریز و نامتعارف انتقال دهد؛ یعنی حواس پنجگانه گاهی وظایف معهود خود را رها کرده، به وظایفی ناآشنا که از نظر منطقی، جزء وظایف متعارفشان نیست، روی می آورند تا بدین وسیله به اهدافی دست یابند که ترکیبات عادی از رسیدن به آن اغراض عاجزند. این مقاله درصدد آن است که «حس آمیزی» یا «کاربرد مجازی حواس» را به عنوان ابزاری ساختاری در استحکام دنیای شعر شاعر ایرانی، مهدی اخوان ثالث، و شاعر عراقی، سعدی یوسف، بررسی نماید. سوالاتی که در اینجا مطرح می شود، عبارتند از:1- مهدی اخوان ثالث و سعدی یوسف چگونه مکانیسم حس آمیزی را در شعرشان به کار برداه اند؟
2- میزان تکامل حواس پنجگانه در توجیه معنا ضمن تجربه ی این دو شاعر تا چه حد است؟
نتیجه این پژوهش گویای آن است که عدول از زبان معیار و گرایش به هنجارگریزی معنایی در نزد این دو شاعر، توانایی خیالی شان را در کاربرد توان تعبیری نهفته در لغات عادی به منصه ی ظهور می رساند، و از این جهت ترکیبات از کاربرد واقعی و منطقی شان دور می شوند و سیاق متعارف شان را در هم می شکنند.
کلیدواژگان: هنجارگریزی معنایی، حس آمیزی، تصاویر تغییر یافته، مهدی اخوان ثالث، سعدی یوسف -
صفحه 93میان ادبیات و هنرمند با جامعه و مسائل اجتماعی و سیاسی موجود در آن رابطه ای تنگاتنگ وجود دارد. این ارتباط زنده و پویا گویای این است که ادبیات تنها تحت تاثیر شرایط اجتماعی به منصه ی ظهور می رسد. بر این اساس ادبیات تنها زمانی به رسالت خویش عمل نموده است که آیینه تمام نمای زندگی اجتماعی مردم عصر خویش بوده و ایشان را به منظور اصلاح جامعه به مقابله با فقر، جهل، استعمار، ایجاد عدالت اجتماعی و آزادی تهییج و تشویق نماید. ادبیات داستانی و از جمله رمان، کاربرد گسترده ای در گسترش افکار فلسفی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و غیره دارد.
رمان «لیل وقضبان» از جمله آثار به یاد ماندنی نجیب کیلانی؛ رمان نویس و متفکر اسلامی ادبیات معاصر مصر می باشد که این اثر به زبان های مختلف جهان ترجمه شده است و در برخی کشورهای عربی به صورت فیلم سینمائی بر روی پرده ی سینما به نمایش درآمده است. این رمان بازگوی حوادثی است که در محیط زندان و فضای بیرون از آن رخ داده است و زندان نمادی از جامعه ی نویسنده با حوادث و اتفاقات موجود در آن می باشد. نجیب کیلانی در رمان خود ویژگی های زندگی مردم مصر، به ویژه جلوه های آشکار ظلم و بیداد، شکنجه، و شورش زندانیان بر نظام حاکم را بیان می کند. او همچنین توانسته است تصویر دقیقی از احساسات سرکوب شده، آرزوهای برباد رفته، و درد و رنج های زندانیانی را که تحت سلطه ی استعمارگران قرار گرفته اند را ترسیم نماید. کیلانی فضای مادی و معنوی درون زندان را به گونه ای ترسیم کرده که به خواننده این امکان را می دهد تا حس کند او نیز به اعمالی مشابه زندانیان مشغول است. بنابراین زندان و حوادث و شخصیت های مرتبط با آن، امور معنوی و انسانی، مشکلات فکری، اجتماعی و سیاسی از جمله موضوعاتی بوده که ذهن نویسنده را به خود جلب کرده است.
آزادی زن، تعلیم، آزادی انتخاب در ازدواج، وطلاق از جمله مسائلی که جایگاه ویژه ای را در این رمان به خود اختصاص داده است. و از سوی دیگر نویسنده تصویر زن را به صورت انسانی نیرنگ پیشه که در قالب شیطانی زیبا جلوه گر است به نمایش کشیده است.
این مقاله سعی بر آن دارد، در آغاز سخن خلاصه ای از زندگی نجیب کیلانی، افکار و آثار وی و پیدایش نثر اجتماعی در عصر معاصر را بیان کرده و پس از آن، مهم ترین مسائل اجتماعی که در رمان «لیل و قضبان» مطرح شده است را در حد نیاز مورد بررسی و توجه قرار دهد تا در آخر هدف مورد نظر که بررسی مسائل اجتماعی موجود در رمان «لیل و قضبان» از نجیب کیلانی است، حاصل شود.
کلیدواژگان: مسائل اجتماعی، نجیب کیلانی، رمان، لیل و قضبان -
صفحه 113واژه ی پسامدرن بیانگر فصل نوینی در تاریخ تمدن غرب است، که شاخصه آن احساس سرخوردگی از مدرنیسم و نقد آن و تلاش در راستای انتخاب جایگزین های نوین می باشد.این دوره تاثیر گسترده ای بر عرصه های مختلف فرهنگی،اقتصادی،سیاسی واز جمله حوزه ادبیات داشته است.بنابراین در دوره پسامدرنیسم ادبیات داستانی نیز،در ساحت ساختار و درونمایه، شاهد تغییر و نحولاتی بنیادین بوده است.بر این اساس؛هدف از این پژوهش، بررسی پدیده پسامدرن در رمان «براری الحمی» اثر ابراهیم نصر الله است، زیرا متنی ادبی است که توانایی برخورداری از ویژگی های بارز پسامدرن را داراست.بنابراین و درابتدا به طور مختصر به پدیده پسامدرنیسم و ظهور آن در ادبیات داستانی اشاره ای می شود و سپس بازتاب برخی از بارزترین ویژگی های پسامدرن دراین رمان مانند:غلو واغراق در خیال،زمان پریشی، نبود موضوع اصلی، ضد قهرمان، احساس خشم و وهمی بودن روایت، و نفی سببیت موردبررسی و تحلیل قرار می گیرد و سرانجام به این نتیجه می رسد که کاربست پسامدرنیسم در این رمان کاملا محسوس است و این رمان جریان غالب بر آثار پسامدرن وگرایش های فکری و هنری این پدیده را به تصویر می کشد، به خصوص این که ابراهیم نصر الله توانسته است این پدیده را به طور کاملا هنرمندانه و متمایز، در این رمان به نمایش بگذارد و این گونه این رمان را در زمره ادبیات داستانی پسامدرن قرار دهد.
کلیدواژگان: ابراهیم نصر الله، براری الحمی، ادبیات داستانی، رمان پسامدرن -
صفحه 131بعد از آمیزش عرب با غیر عرب و گسترش مساله لحن، زبان شناسان تلاش کردند جهت حفظ زبان قرآن و تسهیل آموزش آن قواعد خاصی برای زبان عربی وضع کنند. ولی طولی نکشید که مساله قانونمند کردن زبان و وضع قواعد پیچیده گشت و اختلافات بار سنگینی بر شانه زبان عربی نهاد و هدف از ایجاد علم نحو به فراموشی سپرده شد، در نتیجه برخی نحویان اقدام به تالیف کتابهای در مورد مسائل مورد اختلاف کردند.
از مهمترین و مشهورترین این کتابها، کتاب «الانصاف فی مسائل الخلاف بین النحویین: البصریین و الکوفیین» می باشد. ابن انباری در این کتاب به بررسی 121 مساله مورد اختلاف بین دو مکتب پرداخته است و بسیار تلاش کرده است که از اصول خاصی در تالیف کتاب و پاسخ دادن به طرفی که حق را به جانب او نمی داند پیروی نماید. او تمام سعی خود را به کار بست تا در قضاوت خود از جاده انصاف خارج نشود؛ ولی جانبداری او از بصری ها در بسیاری از مسائل و تایید آنها باعث شد بسیاری از پژوهشگران در انصاف و بی طرفی او شک کنند اگر چه آنها ارزش این کتاب را انکار نمی کنند.
این مقاله در نظر دارد تا بر اساس شیوه توصیفی –تحلیلی به بررسی روش ابن انباری در تالیف این کتاب و میزان انصاف و اصول خاص او در پاسخهایش بپردازد. او با تالیف کتاب خود به سبکی خاص مسایل نحوی را از خشکی و ملال آور بودن خارج ساخته و به آنها طراوت خاصی بخشیده است و برای هر اصل فروع خاصی وضع کرده است.و استدلالاتش در حل و فصل مسائل مورد اختلاف پاره ای اوقات سست و در بیشتر موارد محکم است.
کلیدواژگان: ابن انباری، الانصاف فی مسائل الخلاف، اصول نحو، مکتب کوفه و بصره
-
Page 7Using proverb is the time that the poet brings a famous saying or song in his poetry accepted and popular among people. There is no doubt that every poet wants his poetry to be everlasting. Therefore، he attempts to show his poetry wisely and himself wise. The proverb gives the poetry universality and causes it to remain in minds and used in proper situations. From among the poets who lived in Abbasid era، Abootammam and Motanabbi are known in using proverbs. Toghrai is one of the greatest masters in Arabic literature and poetry and he made an interpretation of Mootanabbi''s divan. His divan was pressed at first in Matbaato، gavaeb in Estanbol. Ode «Lamiyyatu،L_Ajam '' is one of his poetical masterpieces that is universally celebrated and the literates explained it separately. In his divan، there are other songs with various purposes such as praise (madh) and description. In this article، the compilers extracted proverbs or those used as proverb by reading his divan and attempted to find sources in Koran and Arabic prose and poetry as well as Persian literature for some of them.Keywords: Using proverb, Toghrai, Arabic poetry, Arabic literature in Iran
-
Page 33If we look at the poems of the Iranian poet»Sohrab Sepehri «and Lebanese poet» Abbas Beydoun «، we find that the fantasy adopted by poets’ imagination is linked to psychological factors، and this fantasy often comes in surreal manner in branches of literary، symbolic and scientific fiction. This study tries to touch the psychological aspect of the imagination of these poets. The question we are trying to answer is: What are the most important common features that are found in the Utopian fantasy of Sohrab and Abbas، which urges us to compare these two poets? This study reveals that the common features in the poetry of» Sohrab Sepehri«and “Abbas Beydoun” arise from imagination، shared commitment and mysticism. What distinguishes the imagination of poets is the transfer of perceptions by employing optical and mystical symbols and the use of images of color and time and place as well as scientific facts.Keywords: Utopian fantasy, Symbolic imagination, Childhood memory, Science fiction, Sohrab Sepehri, Abbas Beydoun
-
Page 57In textbooks of translation used in B. A. courses of Arabic language and literature، the prescriptive methods of teaching translation and presentation of strategies for translation of syntactic structures have been adopted. In the present study، there are methods for translation of al-afaal-e naqesa which in some of these textbooks have been investigated and compared with works of some translators. The results indicated that mostly there are discrepancies between approaches adopted by translation textbook writers and translators. Also، the results indicated that the strategies adopted in these textbooks were not applicable and the prescriptive method of teaching translation was not viable. At last، a method of teaching translation to B. A. students was presented which seems more viable and applicable.Keywords: Translation, translation textbooks, translation of al afaal, e naqesa, translation, syntax, prescriptive method
-
Deconstructing Language and its Fantasy Implications in Mehdi Akhavan Sales and Saadi Youssef's poetry (A Comparative Analysis)Page 75The five senses play a significant role in the formation of the rhetorical images in the poetry and give it artistic dimensions and contribute to the deepening of vision which the poet seeks to transfer. The senses’ consensus allows the poet to convey his feelings from its usual form to strange and deviated level. This means that the five senses help the writer make figurative effects and images which are different from the original meanings and concepts of the five senses. From this standpoint، in this study we are trying to investigate the use of figurative language by the Iranian poet Mehdi Akhavan Sales and the Iraqi poet Saadi Youssef as a structural tool in the construction of their poetic worlds. They try to manipulate the senses and transfer from one sense to another. The questions addressed in this study are summarized as follows: 1) How have the two poets used Correspondence technique (figurative language) in their poetry? 2) To what extent do the five senses help the poets realize metaphorical meaning within the experience of these two poets? The results indicate that deviating from the standard language and deconstructing language helps the two poets realize their fantasy meanings. In this way، the expressions miss their usual، logical meanings and deviate from their usual style.Keywords: Semantic deviation, Correspondance, Converted images, Mehdi Akhavan Sales, Saadi Youssef
-
Page 93Literature and the artist are closely related with society and the social and political issues. Literature has played its role very well in conditions which reflects the life of the society and encourages people to reform their society، and when it fights poverty، ignorance، exploitation and develops social justice and freedom. Fiction and in this case novel، used in has been widely used for the development of philosophical، social، political، and cultural thought. The novel «Laylon wa Quzban» is the memorable work by Kylany which has been translated into various languages، and in some Arabic countries appeared on screen. The novel recounts the events that happened in the prison and out of it Prison is the Symbol of the society in which the author lives and its events. Najib Kylany describes features of the Egyptian people، especially those who were under oppression، torture، and rebellion against the ruling regime. He also had a clear picture of repressed feelings، aspirations، pains and sufferings of the prisoners who were under colonial domination. Kylany draws such a clear picture of the atmosphere of the prison that gives the reader the ability to make sense of things as he/she has been in prison. The prison and the events، the people who were imprisoned، spiritual، mental problems، as well as social and political issues attracted the attention of the author. Among the social issues that have a special place in his novels are freedom of women، education، freedom of choice in marriage، and divorce. On the other hand، he shows woman as a beautiful evil. Other issues considered in Kylany’s novel are sexual perversion، lie and hypocrisy، humanity and brotherhood، corruption، freedom and tyranny، colonialism، oppression، equality، ignorance and imitation. This article tried at the beginning to talk about Kylany‘s life، thoughts، and works. Then، the most important social issues in the novel، «Laylon wa Quzban» has been reviewed and considered.Keywords: social issues, Najib Kylany, novel, Laylon wa Quzban
-
Page 113The word post-modernism expresses a new era in the history of western civilization، which is known by the feeling of disillusion with modernity and effort to criticize it and seek new authority، and it has significant effects in many grounds. The purpose of this research is to review the phenomenon of post-modernism in the novel “Barari Alhoma” by Ebrahim Nasr-Allah because it is a literary text and contains manifest characteristics of post-modernism and indicates the dominant features of post-modern works and trends of this phenomenon. This writer especially has remarkable ability to express these characteristics artistically and differently. In this research، firstly remarkable techniques of post-modernism in this novel are indicated including exaggeration and overstatement in imagination، multiplicity and plurality instead of unity، lack of a main topic، antagonist، feeling of wrath and being imaginary، denial of causality، etc. Then، we survey some pieces of the story according to the dominant characteristics of post-modernism.Keywords: Ibrahim Nasr, Allah, Post, modern novel, Barari Al homa, Post, modernism
-
Page 131After combing Arabic language with non Arabic and expanding the issue of diction، linguists tried to preserve the Quran language، consequently they decided to legislate some special rules for facilitating the teaching of Arabic Grammar. Very soon، such issue of setting rules for Arabic language led to complex grammar. Meanwhile، it caused great differences in this case، so the aim of creating syntax was neglected. Some experts in syntax decided to write some books on current differences. One of the most important and famous books in this regard is the book “al-ensaf fi masael al-khelaf.” The author of this book، Inb Anbari studied 121 issues on differences between two schools of Al-Kufah and Basrah and tried a lot to follow some special rules in his book and also tried to justify the party who are not right. He did his best to follow the justice. But being on the side of Basrah’s people and confirming them caused some of researchers doubt in his justice and unbiasedness، although they neglected the value of such a book. The aim of this study is to examine the Ibn anbari’s method in writing the above-mentioned book، based on analytical-descriptive method and the amount of justice and morality in his responses. He moves the syntax from being tiresome to being interesting and pleasant and devises special branches for each principles. We can see that his arguments for solving the issues in most cases are reliable.Keywords: Ibn Anbary, justice in syntactic issues, syntax principles, Al, Kufah, Basrah Schools
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.